Powstańcy śląscy bili się o Polskę. Oto miejsca ich chwały i kaźni

Teresa Semik

Choć zmienna jest pamięć o powstańcach śląskich, to ślady ich niebywałego heroizmu ciągle odnajdujemy na swojej drodze. W województwie śląskim jest ponad 90 pomników nawiązujących do powstań śląskich oraz ich bojowników.

Symbolem Katowic stały się, obok Spodka, trzy monumentalne skrzydła, które wyrastają z kamiennego wzgórza i przypominają o trzech ochotniczych zrywach Ślązaków. Pomnik Powstańców Śląskich, autorstwa Gustawa Zemły, stanął w 1967 roku przy wjeździe do centrum miasta. Jest miejscem spotkań i zadumy nie tylko w taki dzień jak dzisiejszy - 2 maja, w rocznicę wybuchu trzeciego powstania śląskiego.

Symbolicznym miejscem w regionie jest też Kopiec Wyzwolenia w Piekarach Śląskich, usypany w latach 30. Nawiązuje do roku 1922 i połączenia części Górnego Śląska z Polską, już po plebiscycie i walkach.

Ponad 100 tablic

Najwięcej dowodów pamięci o powstaniach śląskich znajdujemy w Katowicach - aż 47.

Najczęściej odwiedzany jest pomnik Wojciecha Korfantego (pl. Sejmu Śląskiego), dyktatora trzeciego powstania. To przede wszystkim Korfantemu Polska zawdzięcza Śląsk. Monument Zygmunta Brachmańskiego, odsłonięty w 1999 roku, to jeden z nielicznych pomników poświęconych wydarzeniom z lat 1919-1921, jakie powstały w III RP. Najwięcej ich wzniesiono w czasach Polski Ludowej, ale akurat Korfanty nie był w łaskach ówczesnej władzy.

W Katowicach jest też grób Korfantego (cmentarz przy ul. Francuskiej), tablica na domu, w którym mieszkał w latach 1923-1939 (ul. Powstańców 2). Popiersie Korfantego znajduje się w kaplicy św. Barbary katowickiej archikatedry. Od 1987 roku w przedsionku archikatedry jest też tablica poświęcona powstańcom śląskim. Korfanty ma też w Siemianowicach Śląskich pomnik i tablicę na budynku, w którym się urodził.